Op de Utrechtse atletiekbaan Maarschalkerweerd was het zondag 22 april Bladedag. Dan kunnen mensen die een been (of twee) missen, rennen met een koolstof prothese. Vooral doen, zegt paralympiër en oud winnares van de Sportprijs Utrecht Annette Roozen (42). ‘Ik gun iedereen die kick.’
Succesvol paralympiër Marlou van Rhijn, alias Blade Babe, is voor velen geen onbekende. Maar Utrecht heeft er ook een: sprintster en verspringster Annette Roozen. Vanaf haar 16e moet ze het zonder het rechter onderbeen stellen.
Wie was je toen je 15 was?
,,Een heel gemiddeld havomeisje denk ik. Niet heel sportief, ik deed van alles wat. Gymmen op school, turnen, beatballet. Allemaal hobbymatig en niet op hoog niveau.’’
Waardoor ging het mis met je been?
,,Augustus 1991 kreeg ik pijn aan mijn rechterscheenbeen, net onder de knie. Die plek werd dik en warm. Via huisarts en fysiotherapeut kwam ik in het ziekenhuis terecht. De röntgenfoto toonde aan dat er sprake was van ‘een botafwijking’. Een vriendelijke term voor iets ergs. Er werd meteen gekeken of het al was uitgezaaid naar de longen. Op 5 november, de verjaardag van mijn broer, vertelde de orthopeed me dat het een kwaadaardige tumor betrof, in december kreeg ik mijn eerste chemo.’’
Besefte je de impact van dit alles?
,,Ja. Ik keek in die tijd de ziekenhuissoap Medisch Centrum West en vroeg meteen of ik kaal werd van die chemo. En ik zei ook dat ze altijd nog het been eraf konden halen, terwijl daar nog helemaal niet over gesproken was.’’
De schrik zat er goed in.
,,Zeker. En ik heb ook veel gehuild. Maar terugkijkend heb ik toch het gevoel dat ik er juist de laatste jaren meer last van heb gekregen. Telkens als een van mijn dierbaren -zoals mijn man of een van mijn beide kinderen- iets mankeert, is meteen de angst terug dat er iets ernstigs betreft.’’
Vier maanden na de diagnose, een week voor je zestiende verjaardag moest je been eraf.
,,De orthopeed kwam en vertelde mij dat amputatie dwars door de knie onvermijdelijk was. Dit pubermeisje dacht: hoe krijg ik met één been ooit nog een vriendje? Ik stortte in en huilde me helemaal leeg. Maar ik ben die vrijdagavond ook nog naar het schoolfeest geweest. Geen idee waarom. Vermoedelijk was het een vlucht voor de realiteit. Een korte, want de maandag erop ging het gebeuren.’’
Heftig, je been eraf.
,,Ik weet nog dat ik op de rand van het bed zat en naar mijn beide benen in spijkerbroek keek en naar de All Stars aan mijn voeten. Ik kon me niet voorstellen dat daar rechts niets meer zou zitten. Gekmakend was het. Toen ik op maandag in het ziekenhuisbed richting operatiekamer werd gereden, huilde ik en schreeuwde dat ik het niet wilde.’’
En nadat je wakker werd?
,,Ik voelde uiteraard nog niks, maar vroeg aan een passerende witte jas of het gebeurd was. Een kort knikje en ik viel weer in slaap. Later werd ik echt wakker, met mijn ouders aan het bed. De leegte op de plek waar voorheen mijn been lag, was vreemd. Heel langzaam besef je dan wat het echt betekent.’’
Het duurde vijf jaar voordat je met atletiek begon. Wat gebeurde in die periode?
,,Na de operatie volgden nog drie chemo’s, er werd een prothese aangemeten en ik moest leren lopen. Over dat laatste deed ik twee weken. Niets bijzonders, dacht ik, maar bij De Hoogstraat noemden ze me hun wonderkind. Ik heb daarna de havo afgemaakt en ben journalistiek gaan doen.’’
Wanneer kwam de blade in je leven?
,,1997 op Papendal, waar ik me oriënteerde op een geschikte teamsport. Ik wilde per se geen rolstoelbasketbal of zitvolleybal doen. Ik kon lopen, dus ging ik niet zittend sporten. Het bleek echter een workshop van een dag, verzorgd door twee Amerikaanse paralympiërs, waarbij protheses centraal stonden. We kregen informatie en deden oefeningen. Dat ging me goed af. Ook het touwtje springen lukte me, als een van de weinigen. Ik kreeg er zelfs applaus voor.’’
En als beloning een blade?
,,De Amerikanen zeiden: doe maar even een kleine blade onder om te proberen. Ik rende er meteen mee weg. De snelheid, wind door mijn haren, het was een enorme kick. Die gun ik iedereen met een handicap. Ik mocht vervolgens de blade houden, op voorwaarde dat ik ermee ging trainen. Van Hermes, de voorloper van het huidige U-Track, mocht ik komen. Vanaf dat moment stond ik tweemaal per week op de tartanbaan. Niet lang daarna deed ik mee aan het open NK en liep meteen een wereldrecord. Er deden in die tijd niet veel dames mee in mijn klasse. Tegenwoordig lukt dat niet meer en moet je echt op topsportniveau trainen, met dezelfde intensiteit als valide toppers.’’
Ben je zelf wel eens op een bladedag geweest?
,,Twee keer. Om mensen te ontmoeten en om met anderen met een blade te trainen. Wat materiaal betreft ben ik momenteel goed voorzien. Ik heb vanwege mijn staat van dienst en plannen een van de nieuwste blades en sportknieën in bruikleen gekregen van De Hoogstraat Orthopedietechniek . ‘Neem mee en ga maar rennen’, zeiden ze.’’
Hoe belangrijk is het dat mensen met een handicap aan sport doen?
,,Dat is heel belangrijk. Wat gezond is, moet je sterk houden, juist omdat je moet compenseren wat is verdwenen of niet meer werkt. Veel mensen gedragen zich ook te gehandicapt. Ook zij kunnen sporten. Er is veel meer mogelijk dan ze denken.’’
Hoe ziet jou sportieve toekomst eruit?
,,Ik was al gestopt, maar ik wil er nog één keer voor gaan. Ik zit zonder werk, maar dat komt eigenlijk goed uit. Want gezin, werk én topsport, dat is niet te doen. Ik ben 42, het lijf wordt ouder, maar het is zo superleuk om te rennen. Ik wil 2020 in Tokyo weer meedoen. Het zal uitermate moeilijk worden om alsnog goud te winnen. Ik ben realist en probeer het beste van mijn leven te maken, hoe ik er ook voorsta. Maar ik lever alle medailles, inclusief een gouden, zo in voor mijn eigen rechter onderbeen. Meteen.’’
Maar die verloren finale in Beijing 2008 blijft je wel motiveren.
,,Niet alleen. Ik ben verslaafd aan rennen en blijf dat doen. Topsport is mijn passie, een groot toernooi is zo gaaf. En de altijd aanwezige pijn is ook een reden om hard te sporten. Terwijl we hier zitten en praten heb ik last van helse fantoompijn. Dat is zo sinds ik een keer op het halve been ben gevallen. Op dit moment doet mijn niet aanwezige rechtervoet enorm pijn. Het prikt en het brandt. Alsof een slapende voet wakker wordt, maar dan in het kwadraat. Als ik lekker train op mijn blade en mijn lijf pijnig, leidt me dat voor even af.’’
Bron: AD.nl
Zie hier alle oud winnaars van de Sportprijs Utrecht.